Tiêu chuẩn kỹ thuật Cửa phòng sạch chống cháy

1. Cửa phòng sạch chống cháy là gì? Vì sao cần thiết?

Cửa phòng sạch chống cháy là loại cửa được thiết kế vừa đảm bảo tính kháng bụi, kín khí theo tiêu chuẩn phòng sạch, vừa có khả năng chịu nhiệt và ngăn cháy lan trong một khoảng thời gian nhất định (thường EI30, EI60, EI90). Đây là giải pháp đặc biệt quan trọng trong các khu vực có nguy cơ cháy nổ cao hoặc yêu cầu kiểm soát chặt chẽ về an toàn cháy nổ trong nhà máy sản xuất.

Vì sao cửa chống cháy lại cần thiết trong phòng sạch?

Trong môi trường phòng sạch - nơi yêu cầu kiểm soát nhiễm khuẩn và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn như ISO 14644 hoặc GMP - nguy cơ cháy vẫn có thể xảy ra do các yếu tố như:

• Thiết bị sinh nhiệt (lò gia nhiệt, máy test)
• Vật liệu dễ cháy (cồn, dung môi, hóa chất)
• Hệ thống điện vận hành liên tục

Lúc này, cửa phòng sạch chống cháy đóng vai trò “rào chắn an toàn”:

• Ngăn lửa lan sang các phân khu sạch khác
• Bảo vệ thiết bị - nhân sự - hàng hóa
• Đáp ứng yêu cầu kiểm định an toàn PCCC và GMP

Một số tình huống ứng dụng phổ biến:

• Ngành dược phẩm
  Tại các phòng cân, phòng lưu mẫu, thường xử lý hoạt chất dễ cháy (ethanol, dung môi), cửa chống cháy giúp kiểm soát nguy cơ lan lửa và ngăn nhiễm chéo khi xảy ra sự cố.
• Ngành thực phẩm
  Trong khu gia nhiệt, nấu chín, thiết bị sinh nhiệt lớn (lò hấp, chiên, nướng) đòi hỏi cửa có khả năng chịu nhiệt, giữ an toàn cho các khu vực khác như đóng gói, kho thành phẩm.
• Ngành điện tử
  Tại các phòng test nhiệt độ, thử nghiệm thiết bị đầu cuối, pin lithium hoặc linh kiện điện tử dễ cháy nổ, cửa chống cháy đóng vai trò kiểm soát nguy cơ hỏa hoạn trong hệ thống HVAC kín.

2. Các tiêu chuẩn kỹ thuật cửa chống cháy áp dụng trong phòng sạch

Để một cửa phòng sạch vừa đảm bảo chống cháy vừa phù hợp môi trường kiểm soát sạch, sản phẩm cần đáp ứng hai nhóm tiêu chuẩn song song: tiêu chuẩn về khả năng chịu lửa và tiêu chuẩn phòng sạch.

Tiêu chuẩn chống cháy (Fire Resistance Standards)

Các tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam được áp dụng phổ biến cho cửa chống cháy trong nhà máy:

• EN 1634-1 (Châu Âu)
  Tiêu chuẩn kiểm định khả năng kháng cháy của cửa, yêu cầu thử nghiệm chịu lửa ở nhiệt độ 1.000-1.100°C. Kết quả thể hiện dưới mã EI (ví dụ: EI30 - chịu lửa 30 phút).
• UL 10B/10C (Mỹ)
  Đánh giá hiệu suất chống cháy và khả năng ngăn khói lan của cửa thép và cửa gỗ. UL 10C thường áp dụng cho cửa kim loại có cấu tạo hiện đại, kiểm tra ở áp lực dương.
• TCVN 2622:1995 (Việt Nam)
  Tiêu chuẩn thiết kế phòng cháy cho nhà và công trình, quy định yêu cầu về vật liệu chống cháy, bố trí cửa và thời gian chịu lửa tối thiểu.

Các cửa phòng sạch chống cháy đạt chuẩn thường đi kèm phiếu kiểm định thực nghiệm tại trung tâm PCCC hoặc tổ chức độc lập được công nhận.

Tiêu chuẩn phòng sạch liên quan

Bên cạnh khả năng chống cháy, cửa còn phải tuân thủ các tiêu chuẩn phòng sạch để không làm ảnh hưởng đến cấp độ sạch và kiểm soát nhiễm khuẩn.

• ISO 14644-1
  Định nghĩa các cấp độ sạch không khí từ ISO Class 1 đến ISO Class 9. Cửa phải đảm bảo không sinh bụi, bề mặt trơn nhẵn, và kín khí để duy trì áp suất và luồng khí sạch.
• GMP (Good Manufacturing Practice)
  Đặc biệt trong ngành dược và mỹ phẩm, GMP yêu cầu hệ thống phòng sạch phải được thiết kế để ngăn nhiễm chéo, dễ làm sạch, và an toàn cháy nổ.
  → Cửa chống cháy phải kết hợp tốt với interlock, chênh áp, vật liệu chống khuẩn.

Mức độ chống cháy phổ biến (EI30, EI60, EI90)

Ký hiệu “EI” trong tiêu chuẩn chống cháy thể hiện:

• E (Integrity): Khả năng ngăn lửa xuyên qua
• I (Insulation): Khả năng cách nhiệt, không truyền nhiệt qua cửa

Thời gian (30/60/90) tính theo phút chịu lửa tối đa.

Việc lựa chọn mức EI phù hợp cần căn cứ vào:

• Vị trí lắp đặt trong sơ đồ phòng sạch
• Loại vật liệu/thiết bị xung quanh
• Yêu cầu kiểm định PCCC và GMP nội bộ

Xem thêm: 12 câu hỏi thường gặp nhất về cửa phòng sạch – Giải đáp từ chuyên gia VCR

3. Cấu tạo kỹ thuật của cửa phòng sạch chống cháy

Cửa phòng sạch chống cháy là sự kết hợp giữa thiết kế kín khí - kháng bụi đặc trưng của phòng sạch và các vật liệu chịu nhiệt, giúp ngăn lửa lan và bảo vệ người - thiết bị trong tình huống khẩn cấp. Cấu tạo của loại cửa này có sự khác biệt rõ rệt so với cửa phòng sạch thông thường.

So sánh cấu tạo: Cửa thường vs Cửa chống cháy

Đặc biệt, toàn bộ cấu tạo của cửa chống cháy phải đảm bảo kín khí tuyệt đối, không gây nhiễm bụi - đáp ứng tiêu chuẩn ISO 14644 và không làm gián đoạn dòng khí sạch trong phòng.

Tùy chọn cấu hình cửa chống cháy

Để phù hợp với từng khu vực và mục đích sử dụng, cửa phòng sạch chống cháy có thể tùy chỉnh:

• Loại mở:
• Cửa đơn cánh - phổ biến ở hành lang, phòng airlock
• Cửa đôi cánh - dùng cho khu vực cần lối rộng (vận chuyển nguyên vật liệu)
• Ô kính quan sát:
• Có hoặc không có kính chống cháy
• Dạng tròn hoặc vuông, có gioăng kín bụi - chống mờ
• Tích hợp hệ thống:
• Tương thích khóa liên động (interlock), báo cháy, điều khiển áp suất

Xem thêm: Tại sao nên lựa chọn cửa thép cho phòng sạch?

4. Ứng dụng thực tế và khuyến nghị lắp đặt

Không phải mọi vị trí trong nhà máy đều cần sử dụng cửa chống cháy. Tuy nhiên, tại những khu vực có nguy cơ cháy nổ cao hoặc yêu cầu kiểm soát nghiêm ngặt về dòng khí sạch, việc lắp đặt cửa phòng sạch chống cháy là bắt buộc để đảm bảo an toàn và tuân thủ tiêu chuẩn GMP/ISO.

Vị trí nên lắp cửa chống cháy trong phòng sạch

1. Khu vực chuyển giao vật liệu dễ cháy
• Ví dụ: Khu nhận dung môi, cồn, hóa chất hoặc kho chứa nguyên liệu dễ bắt lửa
• Mục tiêu: Ngăn cháy lan sang các khu sản xuất - đóng gói
• Khuyến nghị: Dùng cửa EI60 hoặc EI90, có ô kính chống cháy nhỏ và hệ interlock
2. Giữa các phân khu có cấp độ sạch khác nhau
• Ví dụ: Từ ISO 8 sang ISO 5, khu pha chế sang phòng cân
• Mục tiêu: Duy trì chênh áp và ngăn lửa + khói lan khi có sự cố
• Khuyến nghị: Cửa chống cháy có gioăng kín khí, kết hợp hệ thống báo cháy tự động

Ứng dụng theo từng ngành sản xuất

• Ngành dược phẩm
• Phòng cân là nơi xử lý hoạt chất nhạy cảm và dễ cháy (ethanol, acetone...)
• Khuyến nghị:
• Lắp cửa chống cháy EI60 có interlock 3 cửa: khu airlock - phòng cân - hành lang
• Kết hợp khóa điện từ fail-safe, cảm biến chênh áp và cảnh báo nhiệt độ
• Ngành thực phẩm
• Khu sơ chế - gia nhiệt thường phát sinh hơi nóng, dầu mỡ, thiết bị điện công suất lớn
• Khuyến nghị:
• Lắp cửa thép chống cháy EI30-EI60 tại ngăn giữa khu chế biến và đóng gói
• Ưu tiên cửa đôi, có lỗ kính quan sát chống mờ, dễ vệ sinh

Gợi ý khi lên thiết kế sơ đồ phòng sạch

• Đánh dấu các vị trí nguy cơ cháy nổ từ đầu giai đoạn thiết kế layout
• Lựa chọn cửa phù hợp cấp sạch + thời gian chịu lửa
• Kết nối hệ thống interlock và báo cháy sớm với cửa chống cháy để đồng bộ hóa vận hành
• Đảm bảo đường thoát hiểm được trang bị cửa EI60 trở lên ở cả hai hướng

5. Lưu ý khi chọn mua và lắp đặt cửa phòng sạch chống cháy

Việc chọn sai loại cửa không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất phòng sạch, mà còn gây nguy hiểm an toàn cháy nổ và dễ dẫn đến không đạt chứng nhận GMP/ISO. Dưới đây là những lưu ý quan trọng cần ghi nhớ:

Chọn sản phẩm có chứng chỉ kiểm định EN/UL rõ ràng

• Cửa chống cháy phải có chứng chỉ kiểm định thực tế từ tổ chức uy tín:
• EN 1634-1 (Châu Âu)
• UL 10C (Mỹ)
• Phiếu kiểm nghiệm PCCC Việt Nam
• Chứng chỉ nên ghi rõ:
• Thời gian chịu lửa (EI30, EI60, EI90)
• Loại vật liệu cấu thành
• Tên đơn vị thử nghiệm

Gợi ý: Luôn yêu cầu bản scan chứng chỉ và tem dán trên cửa khi đặt hàng, nhất là với dự án dược phẩm hoặc phòng lab.

Phù hợp với cấp độ sạch và mức chịu nhiệt

• Mỗi phân khu có yêu cầu riêng:
• ISO 7-8 (sơ chế): Cửa EI30 có thể đủ
• ISO 5-6 (phòng cân, pha chế): Nên dùng EI60 trở lên
• Vật liệu cửa phải:
• Không sinh bụi, không bám tĩnh điện
• Chống ăn mòn, chịu hóa chất lau chùi
• Kết cấu gioăng kín, không hở khe dù chịu nhiệt cao

Phối hợp hệ thống interlock, chênh áp và báo cháy

Cửa phòng sạch chống cháy không thể hoạt động độc lập - chúng cần kết nối đồng bộ với hệ thống:

• Interlock (khóa liên động):
• Đảm bảo chỉ mở 1 cửa/lần, tránh mất áp suất
• Tích hợp chế độ mở khẩn khi có sự cố
• Cảm biến chênh áp:
• Giữ áp suất dương/âm giữa các phòng theo thiết kế
• Hệ thống báo cháy trung tâm:
• Khi kích hoạt, cửa tự động mở hoặc đóng theo hướng thoát hiểm
• Yêu cầu khóa fail-safe hoặc có chế độ ưu tiên PCCC

Bảo trì định kỳ - đừng bỏ qua!

Ngay cả cửa đạt chuẩn cũng có thể xuống cấp sau 12-24 tháng nếu không kiểm tra thường xuyên.

Checklist bảo trì 6 tháng/lần:

• Kiểm tra gioăng cao su: Có hở, chai, mất đàn hồi không?
• Bản lề - khóa: Có bị kẹt, mòn hoặc xệ cánh không?
• Lớp phủ sơn - inox: Có dấu hiệu gỉ sét, bong tróc?
• Tình trạng kính EI: Còn trong suốt? Có vết nứt không?

Xem thêm: Đơn vị cung cấp Cửa phòng sạch đạt chuẩn GMP theo ISO 14644

6. Câu hỏi thường gặp

Cửa chống cháy EI60 có cần dùng trong phòng sạch ISO 7 không?

Phụ thuộc vào vị trí lắp đặt và mức độ rủi ro cháy. Nếu cửa nằm gần khu gia nhiệt, phòng cân, hoặc khu vực xử lý hóa chất dễ cháy, nên dùng EI60 để tăng khả năng bảo vệ và đáp ứng yêu cầu GMP/PCCC. Với khu vực hành lang hoặc ít nguy cơ, EI30 có thể đủ.

Có thể dùng cửa gỗ chống cháy cho phòng sạch không?

Không nên. Dù một số loại cửa gỗ có chứng nhận chống cháy, nhưng không phù hợp môi trường phòng sạch vì:

• Gỗ dễ sinh bụi, ẩm mốc, khó vệ sinh
• Khó đảm bảo độ kín khí và bề mặt trơn nhẵn
• Không đáp ứng yêu cầu của ISO 14644 và GMP

Nên chọn vật liệu như thép phủ sơn tĩnh điện, inox, hoặc hợp kim nhôm không gỉ.

Interlock có tích hợp được với cửa chống cháy không?

Có. Cửa chống cháy hoàn toàn có thể tích hợp hệ thống khóa liên động (interlock) nếu:

• Sử dụng phụ kiện chống cháy đạt chuẩn
• Hệ thống có tính năng mở khẩn cấp (fail-safe) khi mất điện hoặc có tín hiệu báo cháy
• Thiết kế bảng điều khiển interlock riêng cho từng khu vực có yêu cầu PCCC

Đây là giải pháp lý tưởng cho các phòng cân, airlock hoặc khu vực phân luồng cấp sạch.

7. Bạn cần tư vấn giải pháp cửa phòng sạch chống cháy?

Việc lựa chọn đúng loại cửa không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát sạch, mà còn quyết định tính an toàn PCCC và khả năng vượt thẩm định GMP/ISO.

Bạn đang phân vân nên dùng EI30, EI60 hay EI90?
Bạn muốn tích hợp interlock và hệ thống báo cháy đồng bộ?
Bạn cần chứng chỉ kiểm định rõ ràng để phục vụ audit?

Hãy để đội ngũ kỹ thuật VCR hỗ trợ bạn:

• Phân tích sơ đồ phòng sạch và nguy cơ cháy nổ
• Đề xuất cấu hình cửa phù hợp từng vị trí

Hotline: 090.123.9008

Email: [email protected]

Website: https://cuaphongsachvcr.com/

Diep VCR